Нийслэлийн 2015 оны төсвийн төслийг
олон нийтэд танилцуулж, иргэдийн саналыг тусгах хэлэлцүүлэг боллоо.
Хэлэлцүүлэгт нийслэлийн Засаг даргын Санхүү, эдийн засгийн асуудал
хариуцсан орлогч Н.Батаа, Нийслэлийн ЗДТГ-ын Санхүү, төрийн сангийн
хэлтсийн дарга Э.Ганхүү, Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга
С.Баярбаатар, дүүргийн удирдлагууд, ИТХ-ын төлөөлөгч нар болон ТББ,
иргэдийн төлөөлөл оролцлоо.
Хэлэлцүүлгийн эхэнд нийслэлийн Засаг
даргын Санхүү, эдийн засгийн асуудал хариуцсан орлогч Н.Батаа УИХ-аар
батлагдсан Монголын Улсын 2015 оны төсвийн тухай хуулийн дагуу
боловсруулсан нийслэлийн 2015 оны төсвийг танилцууллаа.
Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөр, нийслэлийн нийгэм, эдийн засгийг хөгжүүлэх 2015 оны зорилтыг хэрэгжүүлэх, нийслэлийн төсвийн орлогын боломжит бүх эх үүсвэрийг дайчлах, эдийн засгийн хүндрэлтэй үед татварын орлогы хэмжээг өмнөх оны түвшингээс бууруулахгүй байх, Монгол Улсын УИХ, Засгийн газраас баримталж буй бодлогын хүрээнд тэвчиж болох урсгал зардлыг бууруулах, орон тооны давхардлыг арилгах үндсэн чиглэлээр нийслэлийн 2015 оны төсвийг боловсруулжээ.
2015 онд нийслэлийн төсөвт 575 тэрбум 678.4 сая төгрөгийн орлого төвлөрүүлэхээр төлөвлөсөн нь 2014 оны хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээс 42.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 8.0 хувиар, 2013 оны гүйцэтгэлээс 101.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 65.8 хувиар тус тус нэмэгдүүлсэн байна. Үүнээс хотын шуудын орлогын төлөвлөгөө 457,1 тэрбум, дүүргүүдийн орлогын төлөвлөгөө 118,6 тэрбум төгрөг байхаар тооцжээ. Орлогын 82,4 хувийг нийслэлийн Татварын газар, 11,8 хувийг Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар, 5,8 хувийг бусад орлого бүрдүүлэгч байгууллагууд бүрдүүлнэ гэж үзэж байна.
Нийслэлийн 2015 оны орон нутгийн хөгжлийн санд 38,6 тэрбум төгрөгийг төсөвлөсөн байна. Үүнээс 80 орчим хувийг буюу 23,2 тэрбум төгрөгийг нийслэлийн 9 дүүрэгт, нийслэлд 15,4 тэрбум төгрөгийг тусгажээ.
Нийслэлийн 2015 оны төсөвт дараахь үндсэн өөрчлөлт орж байна.
Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөр, нийслэлийн нийгэм, эдийн засгийг хөгжүүлэх 2015 оны зорилтыг хэрэгжүүлэх, нийслэлийн төсвийн орлогын боломжит бүх эх үүсвэрийг дайчлах, эдийн засгийн хүндрэлтэй үед татварын орлогы хэмжээг өмнөх оны түвшингээс бууруулахгүй байх, Монгол Улсын УИХ, Засгийн газраас баримталж буй бодлогын хүрээнд тэвчиж болох урсгал зардлыг бууруулах, орон тооны давхардлыг арилгах үндсэн чиглэлээр нийслэлийн 2015 оны төсвийг боловсруулжээ.
2015 онд нийслэлийн төсөвт 575 тэрбум 678.4 сая төгрөгийн орлого төвлөрүүлэхээр төлөвлөсөн нь 2014 оны хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээс 42.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 8.0 хувиар, 2013 оны гүйцэтгэлээс 101.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 65.8 хувиар тус тус нэмэгдүүлсэн байна. Үүнээс хотын шуудын орлогын төлөвлөгөө 457,1 тэрбум, дүүргүүдийн орлогын төлөвлөгөө 118,6 тэрбум төгрөг байхаар тооцжээ. Орлогын 82,4 хувийг нийслэлийн Татварын газар, 11,8 хувийг Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар, 5,8 хувийг бусад орлого бүрдүүлэгч байгууллагууд бүрдүүлнэ гэж үзэж байна.
Нийслэлийн 2015 оны орон нутгийн хөгжлийн санд 38,6 тэрбум төгрөгийг төсөвлөсөн байна. Үүнээс 80 орчим хувийг буюу 23,2 тэрбум төгрөгийг нийслэлийн 9 дүүрэгт, нийслэлд 15,4 тэрбум төгрөгийг тусгажээ.
Нийслэлийн 2015 оны төсөвт дараахь үндсэн өөрчлөлт орж байна.
- Оюутан, сурагч, цагдаа, ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг нийтийн тээврийн хэрэгслэлээр үнэ төлбөргүй зорчуулах зардал 53.1 тэрбум төгрөг.
- Нийслэлийн орон нутгийн хөгжлийн сангийн орлогын шилжүүлэг 38.6 тэрбум төгрөг.
- Улсын тусгай шилжүүлгээр санхүүжих нийслэлийн боловсрол, эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилт 283.1 тэрбум төгрөг.
- Гадаадын зээл, тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжих хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээнд 20.8 тэрбум төгрөг.
Өмнө
нь Улсын төсвөөс шийдвэрлэдэг байсан тээврийн хэрэгслийн зардал,
нийслэлийн боловсрол, эрүүл мэндийн салбарын дээрх санхүүжилтийг УИХ-аар
батлагдсан Монгол Улсын 2015 оны төсвийн тухай хуулийн дагуу ирэх
жилээс нийслэл хариуцахаар болж байгаа юм.
Харин нийслэлийн төсвийн урсгал зардлыг боловсруулахдаа Монгол Улсын Засгийн газрын 2014 оны “Төсвийн хэмнэлтийн горимд шилжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” 147 дугаар тогтоол, Нийслэийн ИТХ-ын “Нийслэлийн нутгийн захиргааны удирдлагын бүтэц, үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох хөтөлбөр”-ийг батлах тухай 18/21 дугаар тогтоолын хүрээнд урсгал зардлыг бууруулжээ. Тухайлбал 2014 оныхоос бичиг хэргийн зардлыг 261,2 , тээвэр шатахууны зардлыг 282,8, дотоод албан томилолтын зардлыг 117, гадаад албан томилолтын зардлыг 1360,1, эд хогшил худалдан авах зардлыг 3013,3, урсгал засвар 1864,6 сая төгрөг гэх зэргээр нийт 57,09 тэрбум төгрөгийг бууруулж тооцоохоор төлөвлөжээ.
Мөн Монгол Улсын 2015 оны төсвийн тухай хуультай холбогдуулан 186 албан тушаалтны цалин, холбох зардлыг төсвийн төслөөс бууруулж тооцсон байна. Ажлын чиг үүргийн давхардалттай Нийслэлийн Агаарын чанарын алба, Байгаль орчин ногоон хөгжлийн газрыг нэгтгэх, Соёлын төв өргөө, Улаанбаатар чуулгыг нэгтгэж орон нутгийн аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар болгох, Гэр хорооллыг орон сууцжуулах төслийг орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар болгож өөрчлөх, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газрын Зуслангийн товчоог Захирагчийн ажлын албанд шилжүүлэхээр боловсруулалт хийгээд байна. Харин зарим төсөлд өнгөрсөн жилээс тодорхой хэмжээгээр буюу нийслэлийн халамжийн санг 1,18 тэрбум, хот тохижуулалтын зардлыг 3,5 тэрбумаар нэмжээ. Ингэхдээ хот тохижуулах чиглэлээр гудамжны гэрэлтүүлгийн цахилгааны төлбөр, засварт 890,6 саяар нэмж 5,8 тэрбум, хог хаягдал тээвэрлэлтэд 1,02 тэрбумаар нэмж 24,8 тэрбум, нийтийн эзэмшлийн зам талбайн цэвэрлэгээнд 190,9 сая төгрөгөөр буюу 14,6 тэрбум төгрөг байхаар төлөвлөж байна.
Нийслэлийн дүүргүүдэд орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгийг дараахь байдлаар хуваарилахаар тооцоод байна. /тэрбум.төгрөг/
Хотын шууд-15,4
Баянгол дүүрэг-3,1
Баянзүрх дүүрэг-4,1
Багануур дүүрэг-1,9
Багахангай дүүрэг 1,6
Налайх дүүрэг 1,9
Сонгинохайрхан дүүрэг- 3,9
Сүхбаатар дүүрэг- 2,1
Хан-Уул дүүрэг- 2,1
Чингэлтэй дүүрэг- 2,5
Дээрх нийслэлийн 2015 оны төсвийн төслийг иргэдэд танилцуулж, төсвийн төсөлд санал авах ажиллагааг зохион байгууллаа. Саналаа илэрхийлсэн иргэд Нийслэлийн төсвийг боловсруулахдаа иргэдээс санал авч байгаад талархаж байна гээд Улс, нийслэлийн төсвийн зарцуулалтад сайтар хяналт тавьж, иргэдтэй хамтран ажиллах шаардлагатай байгааг хэллээ. Мөн нийслэл газраа дуудлага худалдаанд оруулж, үнэ цэнэтэй болгох хэрэгтэй гэсэн юм. Нийслэлийн 2015 оны төсвийн төслийг хуулийн хугацаанд Нийслэлийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, нийслэлийн ИТХ-ын ээлжит чуулганы хуралдаанд өргөн барихаар төлөвлөж байна гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй храилцах хэлтсээс мэдээллээ.
Харин нийслэлийн төсвийн урсгал зардлыг боловсруулахдаа Монгол Улсын Засгийн газрын 2014 оны “Төсвийн хэмнэлтийн горимд шилжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” 147 дугаар тогтоол, Нийслэийн ИТХ-ын “Нийслэлийн нутгийн захиргааны удирдлагын бүтэц, үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох хөтөлбөр”-ийг батлах тухай 18/21 дугаар тогтоолын хүрээнд урсгал зардлыг бууруулжээ. Тухайлбал 2014 оныхоос бичиг хэргийн зардлыг 261,2 , тээвэр шатахууны зардлыг 282,8, дотоод албан томилолтын зардлыг 117, гадаад албан томилолтын зардлыг 1360,1, эд хогшил худалдан авах зардлыг 3013,3, урсгал засвар 1864,6 сая төгрөг гэх зэргээр нийт 57,09 тэрбум төгрөгийг бууруулж тооцоохоор төлөвлөжээ.
Мөн Монгол Улсын 2015 оны төсвийн тухай хуультай холбогдуулан 186 албан тушаалтны цалин, холбох зардлыг төсвийн төслөөс бууруулж тооцсон байна. Ажлын чиг үүргийн давхардалттай Нийслэлийн Агаарын чанарын алба, Байгаль орчин ногоон хөгжлийн газрыг нэгтгэх, Соёлын төв өргөө, Улаанбаатар чуулгыг нэгтгэж орон нутгийн аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар болгох, Гэр хорооллыг орон сууцжуулах төслийг орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар болгож өөрчлөх, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газрын Зуслангийн товчоог Захирагчийн ажлын албанд шилжүүлэхээр боловсруулалт хийгээд байна. Харин зарим төсөлд өнгөрсөн жилээс тодорхой хэмжээгээр буюу нийслэлийн халамжийн санг 1,18 тэрбум, хот тохижуулалтын зардлыг 3,5 тэрбумаар нэмжээ. Ингэхдээ хот тохижуулах чиглэлээр гудамжны гэрэлтүүлгийн цахилгааны төлбөр, засварт 890,6 саяар нэмж 5,8 тэрбум, хог хаягдал тээвэрлэлтэд 1,02 тэрбумаар нэмж 24,8 тэрбум, нийтийн эзэмшлийн зам талбайн цэвэрлэгээнд 190,9 сая төгрөгөөр буюу 14,6 тэрбум төгрөг байхаар төлөвлөж байна.
Нийслэлийн дүүргүүдэд орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгийг дараахь байдлаар хуваарилахаар тооцоод байна. /тэрбум.төгрөг/
Хотын шууд-15,4
Баянгол дүүрэг-3,1
Баянзүрх дүүрэг-4,1
Багануур дүүрэг-1,9
Багахангай дүүрэг 1,6
Налайх дүүрэг 1,9
Сонгинохайрхан дүүрэг- 3,9
Сүхбаатар дүүрэг- 2,1
Хан-Уул дүүрэг- 2,1
Чингэлтэй дүүрэг- 2,5
Дээрх нийслэлийн 2015 оны төсвийн төслийг иргэдэд танилцуулж, төсвийн төсөлд санал авах ажиллагааг зохион байгууллаа. Саналаа илэрхийлсэн иргэд Нийслэлийн төсвийг боловсруулахдаа иргэдээс санал авч байгаад талархаж байна гээд Улс, нийслэлийн төсвийн зарцуулалтад сайтар хяналт тавьж, иргэдтэй хамтран ажиллах шаардлагатай байгааг хэллээ. Мөн нийслэл газраа дуудлага худалдаанд оруулж, үнэ цэнэтэй болгох хэрэгтэй гэсэн юм. Нийслэлийн 2015 оны төсвийн төслийг хуулийн хугацаанд Нийслэлийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, нийслэлийн ИТХ-ын ээлжит чуулганы хуралдаанд өргөн барихаар төлөвлөж байна гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй храилцах хэлтсээс мэдээллээ.