Засгийн
газар, Хөдөлмөрийн яам, Монголын Залуучуудын холбоо, Залуучуудын
Хөдөлмөрийн төв биржээс хамтран “Ажилтай орлоготой Монгол залуу” чуулганыг
өнгөрсөн амралтын өдөр Төрийн ордонд зохион байгууллаа.
Улс орны бүтээн байгуулалтыг нэмэгдүүлэх, иргэдээ чадамжжуулах, сумын залуусыг хөгжүүлэх үүднээс “Ажилтай орлоготой Монгол хүн” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд дээрх байгууллагууд өнгөрсөн зун гурван төслийг хэрэгжүүлж ийнхүү ажлынхаа үр дүнг хэлэлцэв.
Тодруулбал “Сумын залуус”, “Ажлын гараа”, “Цагийн ажил” төслийг энэ оны долоодугаар сарын 1-нээс хоёр сарын турш 21 аймаг, 331 суманд хэрэгжүүлж, нийт 3000 гаруй залууг ажилтай болгосон байна.
Чуулганы үеэр Хөдөлмөрийн сайд Я.Санжмятав “Бидэнд цаг бага байсан ч 21 аймагт хүрч ажиллан, аймаг бүрт 1-2 өвөлжөөг барьсан нь сүүлийн 30 жилд хийгдээгүй ажил болсон. Мөн оюутнууд хөдөө орон нутагт төсөл бичих, англи хэл, компьютерын сургалт явуулсан. Ургац хураалтын ажилд 300 гаруй оюутанг ажиллууллаа.
Цаашид энэхүү ажлыг улам үр дүнтэй болгохын тулд төрийн бус байгууллагууд, хувийн хэвшлийнхэн, ард иргэдтэйгээ нягт холбоотой ажиллах нь зүйтэй юм гэдгийг харж байна” гэв.
Засгийн газраас орон нутагт ямар ажлыг залуусаар хийлгэх талаар тодорхой чиглэл өгөх юм байна. Ирэх жил төсөв төлөвлөгөөнийхөө багтаамжаас шалтгаалаад 10 орчим мянган оюутанг зуны амралтаар нь ажиллуулахаар төлөвлөжээ.
Томоохон бүтээн байгуулалтын ажилд оролцсон залууст энэ жил тус бүр 500 мянган төгрөг өгсөн байна. Ирэх жилийн тухайд олон хүнийг хамруулах үүднээс 200 мянган төгрөгийг төрөөс өгч, тухайн аж ахуйн нэгж тохиролцсоны дүнд үүн дээр нэмж цалинжуулах аж. Оюутан залуусыг хөдөлмөр эрхлүүлэх нь нийгэмшүүлэх, төлөвшүүлэх талаасаа чухал ач холбогдолтойг хэлж байв. Мөн чуулга уулзалтын үеэр Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг төлөөлөн мэндчилгээ дэвшүүлж байгаадаа баяртай байна. Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын зүгээс “Ардын элч”, “Оюутан цэрэг”, “Монголын түүх”, “Улсын эрдэнэ” гэсэн дөрвөн хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр болсон тухайгаа мэдэгдлээ.
Дээрх хөтөлбөр нь Монголыг хөгжүүлэх залуус руугаа түлхүү чиглэгдэх аж. “Ажилтай орлоготой Монгол залуу” чуулганы үеэр хийсэн ажлуудаа дүгнэхийн зэрэгцээ, цаашид хийх ажлуудаа ярилцсан юм.
Ингээд уг чуулганыг зохион байгуулагч болон оролцогчидтой уулзаж ярилцсанаа хүргье.
Залуусын идэвх санаачлага сайн байнa
Энэ жил оюутан залуусыг нэгдсэн зохион байгуулалтаар хөдөлмөр эрхлүүлэх ажлыг зохион байгууллаа. Хөтөлбөрүүдийг товчхон дүгнэж хэлбэл?
-Залуучуудын холбооны санаачлагаар Хөдөлмөрийн яам 200 гаруй залуусынхаа хүчийг бүтээн байгуулалтынхаа ажилд дайчлах үүднээс, Ерөнхийлөгчийн мөрийн хөтөлбөрт тусгасан “Ардын элч” хөтөлбөрийн хүрээнд өнгөрсөн зун энэ ажлыг эхлүүлсэн.
Бид эхний ээлжид иргэдээ хүнсээр хангадаг малчид руугаа анхаарч, сүүлийн 20-30 жил анхаарал хандуулаагүй өвөлжөөг шинэчилсэн. Ирэх жил олон сумдаас ийм захиалга ирж байна. Мөн сумын залуус хөтөлбөрийн хүрээнд “Дөрвөн бэрх” баг маань жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн төслөө хэрхэн бичихээс эхлээд олон сургалт явуулсан. Түүнчлэн их бүтээн байгуулалтын ажил руу бид 405 залууг илгээсэн. Үүн дээр ургацын үеэр ажилласан 300 залуу оруулахаар нийтдээ 2000 орчим залуу энэ төсөл хөтөлбөрүүдэд хамрагдсан. Залуусын идэвх санаачлага сайн байна.
Ирэх жил илүү олон залуусыг хамруулна гэж байсан. Тэгэхээр төрөөс зарцуулах мөнгөний хэмжээ ч нэмэгдэх байх?
-Бид ирэх жил энэ хөтөлбөрийг дахин хэрэгжүүлэхэд хоёр тэрбум төгрөг зарцуулна. Энэ хүрээнд хамгийн доод талдаа 10 орчим мянган залуусыг хамруулна. Сая бид ургац хураалтын үеэр өдрийн 20 мянгаар тооцоод, байр, хоолыг нь цаад газар нь хариуцаад ажиллуулахад багагүй үр дүн гарсан байна. Иймд цаашдаа 200 гаруй мянган оюутанг мэргэжлийнх нь дагуу ажлууд дээр хуваарилаад ажиллуулах бодлого баримтлана.
Ирэх жил бүх яамтай хамтарч ажиллана
МЗХ-ны ерөнхийлөгч А.Мөнхбат
-Энэ жил хэрэгжсэн төслийн үр дүн ямар байв?
-Төслийг хэрэгжүүлээд эргээд үр дүнг нь харахад ажилласан залуус болон МЗХ, Хөдөлмөрийн яам, мөн очиж ажилласан тухайн орон нутаг, суманд гээд бүгдэд нь үр дүнтэй ажил болсон. Өөрөөр хэлбэл бүх талууд үр дүнг нь үзсэн болохоор зөв төсөл байсан гэдэгтэй хэн ч маргахгүй. Мэдээж анх удаа хэрэгжсэн тул алдаа, оноотой зүйл байсан. Энэ бүгдийг бид бүтэн сарын хугацаанд явагдсан тайлангийн хурлын үеэр олж илрүүлж, гаргасан алдаагаа дараа жилд давтахгүй байх чиглэлээр ажиллана. Энэ жил зөвхөн Хөдөлмөрийн яамтай хамтарсан бол ирэх жил бүх яамдууд болон хувийн хэвшил, олон улсын байгууллагуудыг оролцуулна.
-Ирэх жил эдгээр хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхэд анхаарах зүйл юу байна?
-Энэ жил Залуучуудыг тээвэрлэхээс эхлээд тухайн орон нутагт очоод амьдрах газар гэх мэтээр хүндрэлтэй асуудлууд байсан. Бид хувийн хэвшлийнхэнтэйгээ сайн хамтарсны дүнд энэ асуудлууд шийдэгдсэн. Мөн төсөв хэрэгжсэн сумдын тухайд энэ нь цоо шинэ үзэгдэл байсан тул Засаг даргаасаа эхлээд иргэд нь хүртэл маш их гайхаж хүлээж авсан. Харин яг өөрсдөд нь хэрэгтэй зүйл хийгээд эхлэхэд ажлыг нь дэмжиж, ажиллах нөхцөл бололцоогоор нь хангаж ажилласан.
Хөтөлбөрт хамрагдсан оюутнууд ам сайтай байна
ЭМШУИС-ын V дугаар дамжааны оюутан Х.Энхтүвшин
“Миний хувьд оюутан залуусыг гэрээгээр ажиллуулах хөтөлбөр хэрэгжиж байгааг мэдээнээс харсан. Тэгээд хамрагдах ямар боломжтой талаар сураад “Сумын залуус” төсөлд хамрагдсан. Манай баг Төв аймгийн Лүн суманд ажилласан. Зуныхаа маралтаар ажилтай орлоготой байсан даа баяртай байгаа”
Идэр дээд сургуулийн I дамжааны оюутан А.Буддорж
“Өмнөговь аймгийн хэмжээнд нийт 60 залуу “Сумын залуус хөтөлбөр”-т хамрагдсан. Бид аймгийнхаа хэмжээнд юу хийсэн гэхээр “Хоггүй Даланзадгадыг бүтээцгээе” гэсэн уриан дор “Гялгар уут цэцэг биш” хөдөлгөөнийг зохион байгуулсан. Орон нутгийн иргэд залуучууд идэвхтэй оролцсон. Бид хогоо цэвэрлэж чадсан. “Гялгар уут цэцэг биш” хөдөлгөөн долоо хоногт нэг удаа цэвэрлэгээний ажил явагдаж байгаа” гэв.
Ийнхүү оюутан залуучууд маань өөрсдийнхөө ажилласан сум, орон нутагт ямар асуудал байгааг “Ажилтай орлоготой Монгол залуу” үндэсний чуулганы онцолж байсан. Харин зохион байгуулагчдын зүгээс ирээдүйн сэхээтнүүд ард иргэдийнхээ дунд орж, ажил амьдралыг нь судална гэдэг маш зөв зүйтэй ажил боллоо гэдгийг онцолж байв.
Өглөөний сонин Д.Баяржаргал