Нийслэлийн анхны үүслийн өлгийн нутаг болсон Өвөрхангай аймгийн Бүрд
сумын нутагт орших Ширээт цагаан нуурын хөвөөнд 1999 онд “Гэрэлт хөшөө”
босгосон бөгөөд түүнээс хойш нийслэлийн удирдлагууд жил бүрийн
нийслэлийн өдрийг тохиолдуулан хүндэтгэл үзүүлдэг уламжлал тогтсон.
Үүний дагуу Улаанбаатар хот үүсэн байгуулагдсаны 376 жилийн ойн хүрээнд
“Гэрэлт хөшөө”-нд хүндэтгэл үзүүлэх ёслолын арга хэмжээ боллоо.
Энэхүү үйл ажиллагаанд нийслэлийн ИТХ-ын дарга Д.Баттулга, нийслэлийн
Засаг даргын Хот байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын асуудал хариуцсан орлогч
С.Очирбат, нийслэлийн Засаг даргын Экологи, ногоон хөгжлийн асуудал
хариуцсан орлогч Т.Бат-Эрдэнэ, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын
дарга Ё.Гэрэлчулуун, Зүүн хүрээ Дашчойлон хийдийн Тэргүүн хамба лам
Ч.Дамбажав тэргүүтэй лам нар, Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академийн
Түүхийн Хүрээлэнгийн захирал, доктор С. Чулуун, Өвөрхангай аймгийн Бүрд
сумын удирдлагууд, нутгийн иргэд оролцов.
Нийслэлийн ИТХ-ын дарга Д.Баттулга уг арга хэмжээг нээж хэлсэн үгэндээ “
Юуны өмнө Та бүхний энэ өдрийн амар амгаланг айлтгая. Нар хур тэгширсэн
намрын налгар өдөр энэхүү газар жил бүр ирж хүндэтгэл үзүүлдэг
уламжлалын дагуу бид хүрэлцэн ирээд байна. Энэ жилийн онцлог нь Өндөр
гэгээн Занабазарын 380 жилийн ойг тохиолдуулан Гандантэгчилэн хийдээс
Занабазар гэгээний шуумал дүрийг нутагт нь анх удаа залж, нутгийн
иргэдэд үзүүлж байна. Мөн Занабазар 30 гаруй жил амьдарч бүтээл номоо
туурьвисан Хэнтийн хааны өвөрт орших ард олны нэрлэдгээр Сарьдагийн
хийдэд “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд нийслэлийн
санхүүжилтээр анх удаа үндэсний экспертизийг явуулж ажилласан. Үүнээс
аман болон бичгийн эх сурвалжуудыг баталсан маш их олдвор олдсон.
Одоогийн байдлаар хоорондоо хэлбэр, өнгө зүс, ур хийц адилгүй, хэлбэр
хийц нь давтагдаагүй 500 гаруй шавар бурхан олдсон бөгөөд түүнээс дээж
нь болгож 21 шавар бурханыг өндөр гэгээн Занабазарын шуумал дүртэй хамт
залж байгаа юм” гэлээ. Энэ үеэр Зүүн хүрээ Дашчойлон хийдийн лам нар ном
айлдаж, нийслэлийн “Улаанбаатар” чуулгын уран бүтээлчид уртын дуу,
морин хуурын аялгууг эгшиглүүллээ.
1639 онд Их эзэн Чингис хааны алтан ураг халхын Түшээт хан аймгийн хан
Гомбодорж өөрийн таван настай хөвүүн болох Занабазарыг “Өндөр
гэгээн”-ээр өргөмжилж, Монголын шашин төрийг хослон барих их үйлийг
энэхүү Их, бага Монгол Улсын дунд орших Өвөрхангай аймгийн Бүрд сумын
нутаг дахь Ширээт цагаан нуурын эрэг дээр эхлүүлж, даншиг наадам хийж
байсан түүхтэй. Үүнээс улбаалан Монголын суурин соёл иргэншлийн эхлэл
болох Шар бүсийн ордыг байгуулсан нь өнөөгийн Улаанбаатар хотын эхлэл,
анхны үндэс суурь болсон юм гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.