Хүйтний улирал эхлэхтэй зэрэгцээд
агаарын бохирдол эрс нэмэгдэж, амьсгалын замын халдварт өвчлөлийн
тархалт улам бүр ихсэх хандлагатай болж байгаа. Гэр хороолол төдийгүй
хотын төвд хүртэл сааралтах утаа униарын хортой чанараас үүдэн бага
насны хүүхдүүдийн дунд дархлаа сулрах, ханиад томууны өвчлөлд өртөмтгий
болох асуудал бараг энгийн үзэгдэл мэт болж. Тэгвэл бид бүхэн агаарын
бохирдлыг бууруулах, эрүүл мэндээ хамгаалахын тулд өдөр тутмынхаа
амьдралд чухам ямар дадлыг хэвшүүлэх нь зүйтэй вэ...
Агаарын
бохирдолтой холбоотой өвчлөлөөс сэргийлэх, агаарын бохирдлыг бууруулахад
иргэн бүрийн оролцоо маш чухал учраас Нийгмийн эрүүл мэндийн
хүрээлэнгээс гаргасан дараах зөвлөмжүүдээс хэрэгжүүлэхийг зөвлөж байна.
1.Автозамын хажуугаар гарахдаа хүүхдээ тэвэрч явах
1.Автозамын хажуугаар гарахдаа хүүхдээ тэвэрч явах
Хүүхдээ
тэвэрч явах. Агаар бохирдуулагч тоос, хүнд металлууд, агаараас хүнд
хорт хийнүүд нь 1,5 м-ээс доош түвшинд хамгийн ихээр хуримтлагдах, тунах
магадлалтай байдаг тул агаарын бохирдлын “оргил” сарууд болон тодорхой
цагуудад гадуур гарахдаа бага насны хүүхдээ тэвэрч явж хэвших нь чухал
ач холбогдолтой. Ялангуяа автозамын хажуугаар бага насны хүүхдээ
дэргэдээ хөтөлж явах, замын ойролцоох тоглоомын талбайд салхилуулж,
тоглуулахаас зайлсхий.
Сургуулийн анги танхимд өдөрт 2-оос доошгүй удаа тоосоо арчих, чийгтэй цэвэрлэгээ хийх, өдрийн цагаар хоёр цаг тутамд өрөөний салхивчийг онгойлгож, агаар сэлгэлт хийх хэрэгтэй. Бага насны хүүхдийг 7-11 цаг хүртэл орой 17-24 цагийн хооронд салхилуулахгүй байхыг анхаарна уу. Гараа байнга савандаж угаах, спиртэн суурьтай гар ариутгагч хэрэглэх хэрэгтэй.
2.Амны хаалтыг тогтмол хэрэглэж хэвших
Сургуулийн анги танхимд өдөрт 2-оос доошгүй удаа тоосоо арчих, чийгтэй цэвэрлэгээ хийх, өдрийн цагаар хоёр цаг тутамд өрөөний салхивчийг онгойлгож, агаар сэлгэлт хийх хэрэгтэй. Бага насны хүүхдийг 7-11 цаг хүртэл орой 17-24 цагийн хооронд салхилуулахгүй байхыг анхаарна уу. Гараа байнга савандаж угаах, спиртэн суурьтай гар ариутгагч хэрэглэх хэрэгтэй.
2.Амны хаалтыг тогтмол хэрэглэж хэвших
Ялангуяа
өглөө, орой буюу гадаад орчны агаар дахь бохирдуулах бодисын агууламж
өндөртэй үед амны хаалт хэрэглэх нь агаарын бохирдлын сөрөг нөлөөллөөс
сэргийлэх боломжтой. Тухайлбал АНУ-ын агаарын бохирдол өндөртэй
үйлдвэрийн ажилчдын дунд явуулсан судалгаагаар амьсгалын замыг хамгаалах
гурван төрлийн амны хаалтыг хэрэглэснээр амьсгалын замын эмгэгээс
хамгаалж чаджээ. Амны хаалтыг сонгохдоо энгийн материалаар хийсэн бус
шүүлтүүртэй амны хаалт хэрэглэх нь зүйтэй. Амны ххаалтыг хэрэглэхдээ
өдөр бүр сайтар угаах, бусдад дамжуулахгүй байх, цэвэр уутанд хийн
хадгалах нь зүйтэй.
3. Биеийн дархлааг дэмжих, цэвэр агаарт салхилах
-Ажил амралтаа зөв зохицуулан, сайн унтаж амрах.
-Шим тэжээл сайтай хүнсний бүтээгдэхүүнийг хэрэглэх. Агаарын бохирдлын эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэхийн тулд илчлэг сайтай хоол, хүнсийг тогтмол хэрэглэх нь чухал юм. Насанд хүрсэн хүн хоолныхоо дараа өдөр бүр С, Е витамин уух нь уушгины өвчлөлөөс сэргийлэх ашиг тустай.
-Амралтын өдрүүдэд цэвэр агаарт гарах, явган алхах, ууланд авирах зэрэг нь эрүүл мэндэд тустай. Долоо хоногт нэг удаа цэвэр агаараар амьсгалвал уушги цэвэрлэгдэх сайн талтай.
4. Агаарын бохирдлыг бууруулах арга хэмжээнүүдийг дэмжих
-Сайжруулсан зуух
-Утаагүй түлш (баяжуулсан нүүрс, хагас коксон нүүрс, хийн түлш г.м)
-Өвлийн улиралд гэрийн дулаалгыг зузаалах, байшингийн хананаас дулаан алдалтыг багасгах
-Ногоон байгууламжийг хашаа, албан газрынхаа ойролцоо нэмэгдүүлэх
-Өвлийн улиралд цахилгаан, тосон халаалт гэх мэт халаах аргыг сонгох
5.Гэрийн дотоод орчны агаарын чанарыг сайжруулах
3. Биеийн дархлааг дэмжих, цэвэр агаарт салхилах
-Ажил амралтаа зөв зохицуулан, сайн унтаж амрах.
-Шим тэжээл сайтай хүнсний бүтээгдэхүүнийг хэрэглэх. Агаарын бохирдлын эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэхийн тулд илчлэг сайтай хоол, хүнсийг тогтмол хэрэглэх нь чухал юм. Насанд хүрсэн хүн хоолныхоо дараа өдөр бүр С, Е витамин уух нь уушгины өвчлөлөөс сэргийлэх ашиг тустай.
-Амралтын өдрүүдэд цэвэр агаарт гарах, явган алхах, ууланд авирах зэрэг нь эрүүл мэндэд тустай. Долоо хоногт нэг удаа цэвэр агаараар амьсгалвал уушги цэвэрлэгдэх сайн талтай.
4. Агаарын бохирдлыг бууруулах арга хэмжээнүүдийг дэмжих
-Сайжруулсан зуух
-Утаагүй түлш (баяжуулсан нүүрс, хагас коксон нүүрс, хийн түлш г.м)
-Өвлийн улиралд гэрийн дулаалгыг зузаалах, байшингийн хананаас дулаан алдалтыг багасгах
-Ногоон байгууламжийг хашаа, албан газрынхаа ойролцоо нэмэгдүүлэх
-Өвлийн улиралд цахилгаан, тосон халаалт гэх мэт халаах аргыг сонгох
5.Гэрийн дотоод орчны агаарын чанарыг сайжруулах
Хүн
амьдралынхаа ихэнх цаг хугацааг гэртээ өнгөрүүлдэг. Хэрэв гэрийн доторх
агаарын чанар муу, бохирдолтой байвал гадаад орчны бохирдолтой нэгэн
адилаар эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг. Тиймээс та гэр доторх агаарыг
бохирдуулахгүй байхыг анхаарах нь зүйтэй.
-Бага насны хүүхэдтэй бол гэртээ хэт өндөр үр ашигтай агаарын шүүлтүүр (High Efficiency Particulate Air Filter–HEPA Filter) бүхий агаар цэвэршүүлэгчийг ашиглах. Энэхүү төрлийн агаар цэвэрлэгч шүүлтүүр нь агаар дахь 0,3 мкм-ээс том тоос, жигнэгдэгч хэсгүүдийг 99,99%-ийн үр ашигтай шүүдэг.
-Гэртээ өдөрт 2-оос олон удаа чийгтэй цэвэрлэгээ хийж, гэр доторх агаарыг чийгшүүлэх. Хүүхдийг гадаа шороон дээр тоглуулахгүй байх, тогтмол гарыг нь угаалгаж занших хэрэгтэй. Агаарт дэгсэн хорт нэгдэл хөрсөнд бууж улмаар хүүхдүүдийн гараар дамжин тэднийг хордуулах эрсдэлтэйг анхаарна уу.
-Агаарын бохирдол багатай цагаар гэртээ агаар оруулах
-Гэртээ тамхи татахгүй байх
-Хог хаягдлаа ангилан цуглуулж, устгах.
6. Замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ цонхоо онгойлгохгүй байх
Манай улсын автомашины тоо жилээс жилд 10 орчим хувиар өсч байгаатай холбоотойгоор азотын давхар ислийн хэмжээ зуны улиралд ч төдийлөн буурахгүй байна. Автомашинаас ялгарч байгаа хийн найрлагад этилт хар тугалга, нүүрс устөрөгч, азотын ислүүд, нүүрс устөрөгчийн дутуу ислүүд зэрэг 270 гаруй төрлийн хорт бодис байдаг нь тогтоогджээ. Иймд замын хөдөлгөөн их, агаарын бохирдлын тогтонгишил үүссэн үед замын хөдөлгөөнд оролцохдоо гадна агаарыг машиндаа шууд оруулахгүй, цонхыг нээхгүй байх учир нь автомашинаас ялгарсан утаа машин дотор нэвтэрч таны болон зорчигчдын эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөхөөс сэргийлнэ гэж Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас мэдээллээ.
-Бага насны хүүхэдтэй бол гэртээ хэт өндөр үр ашигтай агаарын шүүлтүүр (High Efficiency Particulate Air Filter–HEPA Filter) бүхий агаар цэвэршүүлэгчийг ашиглах. Энэхүү төрлийн агаар цэвэрлэгч шүүлтүүр нь агаар дахь 0,3 мкм-ээс том тоос, жигнэгдэгч хэсгүүдийг 99,99%-ийн үр ашигтай шүүдэг.
-Гэртээ өдөрт 2-оос олон удаа чийгтэй цэвэрлэгээ хийж, гэр доторх агаарыг чийгшүүлэх. Хүүхдийг гадаа шороон дээр тоглуулахгүй байх, тогтмол гарыг нь угаалгаж занших хэрэгтэй. Агаарт дэгсэн хорт нэгдэл хөрсөнд бууж улмаар хүүхдүүдийн гараар дамжин тэднийг хордуулах эрсдэлтэйг анхаарна уу.
-Агаарын бохирдол багатай цагаар гэртээ агаар оруулах
-Гэртээ тамхи татахгүй байх
-Хог хаягдлаа ангилан цуглуулж, устгах.
6. Замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ цонхоо онгойлгохгүй байх
Манай улсын автомашины тоо жилээс жилд 10 орчим хувиар өсч байгаатай холбоотойгоор азотын давхар ислийн хэмжээ зуны улиралд ч төдийлөн буурахгүй байна. Автомашинаас ялгарч байгаа хийн найрлагад этилт хар тугалга, нүүрс устөрөгч, азотын ислүүд, нүүрс устөрөгчийн дутуу ислүүд зэрэг 270 гаруй төрлийн хорт бодис байдаг нь тогтоогджээ. Иймд замын хөдөлгөөн их, агаарын бохирдлын тогтонгишил үүссэн үед замын хөдөлгөөнд оролцохдоо гадна агаарыг машиндаа шууд оруулахгүй, цонхыг нээхгүй байх учир нь автомашинаас ялгарсан утаа машин дотор нэвтэрч таны болон зорчигчдын эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөхөөс сэргийлнэ гэж Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас мэдээллээ.